१२ जून २०२५ रोजी अहमदाबादहून लंडनकडे जाणाऱ्या एअर इंडिया फ्लाइट AI-171 या बोईंग 787-8 ड्रीमलायनर विमानाचा भीषण अपघात झाला. या दुर्घटनेत २६० जणांचा मृत्यू झाला, ज्यात २२९ प्रवासी, १२ क्रू सदस्य आणि १९ जमिनीवरील नागरिकांचा समावेश होता. अपघातानंतर विमान अपघात अन्वेषण ब्युरोने (AAIB) प्राथमिक अहवाल प्रसिद्ध केला असून, त्यात इंधनपुरवठ्यातील तांत्रिक बिघाडामुळे हा अपघात झाल्याचे स्पष्ट झाले आहे.
अपघाताची मुख्य कारणे
इंधनपुरवठा अचानक बंद:
प्राथमिक अहवालानुसार, टेकऑफनंतर अवघ्या ९४ सेकंदात दोन्ही इंजिनला अनुक्रमे १२ आणि १३ सेकंदांसाठी इंधनपुरवठा पूर्णपणे बंद झाला. यामुळे दोन्ही इंजिनची शक्ती अचानक गेली आणि विमानाचा वेग आणि उंची दोन्ही कमी झाले.
रॅम एअर टर्बाइन (RAT) सक्रिय:
इंधनपुरवठा बंद झाल्यानंतर ५ सेकंदांनी रॅम एअर टर्बाइनने हायड्रॉलिक पॉवर पुरवण्यास सुरुवात केली. मात्र, इंजिन पुन्हा सुरू होण्यास ७ ते ९ सेकंद लागले, तोपर्यंत विमान खूपच खाली आले होते आणि अपघात टाळता आला नाही.
इंधन स्विचेसवरील संशय:
अहवालानुसार, टेकऑफनंतर केवळ ३ सेकंदात दोन्ही इंजिनचे इंधन स्विचेस ‘RUN’ वरून ‘CUTOFF’ या स्थितीत गेले. यामुळे इंजिन थांबले आणि विमानाची गती कमी झाली.
मानवी चूक किंवा तांत्रिक बिघाड?
पायलट संवादातील संभ्रम:
कोकपिट व्हॉईस रेकॉर्डरनुसार, इंधन स्विचेस बंद झाल्यावर एका पायलटने दुसऱ्याला विचारले की, “तू का बंद केले?” त्यावर दुसऱ्याने “मी नाही” असे उत्तर दिले. त्यामुळे मानवी चूक किंवा घातपाताचा संशय अजून कायम आहे.
इंधनाची गुणवत्ता तपासणी:
प्राथमिक तपासात विमानात भरलेले इंधन दर्जेदार असल्याचे आढळले. मात्र, अपघातग्रस्त विमानातून मिळालेल्या मर्यादित इंधन नमुन्यांची तपासणी अजून सुरू आहे.
तपासाची सद्यस्थिती
ब्लॅक बॉक्स डेटा:
विमानातील दोन ब्लॅक बॉक्सपैकी एकाचाच डेटा वाचता आला. हा डेटा अमेरिकन उपकरणांच्या मदतीने भारतातच डाउनलोड करण्यात आला. दुसरा ब्लॅक बॉक्स मोठ्या प्रमाणावर खराब झाल्याने त्यातील माहिती मिळू शकली नाही.
AAIB तपास:
AAIB ने अपघातस्थळी साक्षीदारांचे जबाब, वाचलेल्या प्रवाशांचे अनुभव आणि शवविच्छेदन अहवाल तपासले आहेत. विमानाचे अवशेष सुरक्षित ठिकाणी हलवण्यात आले आहेत.
एअर इंडिया आणि बोईंगची भूमिका:
एअर इंडियाने तपास पूर्ण होईपर्यंत कोणतीही अधिकृत प्रतिक्रिया देण्यास नकार दिला आहे. बोईंगनेही तपासात सहकार्य सुरू ठेवले आहे.
निष्कर्ष आणि पुढील पावले
AI-171 अपघाताचा प्राथमिक अहवाल हा केवळ तपासाचा पहिला टप्पा आहे. अंतिम निष्कर्ष येण्यापूर्वी मानवी चूक, तांत्रिक बिघाड किंवा घातपात यातील नेमके कारण स्पष्ट होणे आवश्यक आहे. सध्या इंधनपुरवठा बंदी हे मुख्य कारण मानले जात आहे, पण इंधन स्विचेस कसे आणि का बंद झाले, याचा तपास सुरू आहे.
Follow Us on
Instagram : https://www.instagram.com/janbhavnew
Youtube : https://www.youtube.com/@JanbhavNews
X Account : https://x.com/Janbhavnews